Waaruit bestaat een begeleiding door een tabakoloog?
Een tabakoloog biedt de roker psychologische hulp en ondersteuning zodat de kans op een definitieve rookstop verhoogt. De bedoeling is het gedrag van de kandidaat-rookstopper te beļnvloeden en de motivatie om te stoppen met roken en gestopt te blijven, te verhogen. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat een combinatie van rookstopbegeleiding (gedragstherapie) door een erkend tabakoloog met nicotine-substitutie of medicatie, de meeste kans biedt op een rookstop. Samen met de kandidaat-rookstopper wordt gezocht naar de best passende manier om te stoppen met roken. De keuze tussen nicotinesubstitutie (pleisters, zuigtabletten, kauwgom, inhalers), medicatie (champix, zyban, …) of een alternatieve therapie (lasertherapie, hypnotherapie) wordt voor een groot deel bepaald door de voorgeschiedenis van de kandidaat-rookstopper. Daarom is het heel belangrijk dat de tabakoloog via een eerste gesprek zoveel mogelijk gegevens inventariseert zoals de psychologische voorgeschiedenis, het medicatie-gebruik, ervaringen met rookstopmiddelen, medische anamnese, … In veel gevallen zal de tabakoloog de huisarts contacteren om de kandidaat-rookstopper zo goed mogelijk te kunnen begeleiden en ook om de huisarts ervan op de hoogte te stellen dat zijn patiėnt(e) gestopt is met roken.
Psychologische hulp
Gedragstherapie
Roken kan beschouwd worden als een aangeleerd gedrag. Gedragstherapeutische en cognitieve technieken zijn dan ook de meest doeltreffende begeleidingsmethoden om mensen te helpen stoppen met roken. Zij kunnen zowel individueel als in groep toegepast worden. Samen met de gedragstherapeut wordt gekeken naar hoe, waar en wanneer er wordt gerookt. Er wordt dan samen een plan opgesteld om het roken af te leren.
Hypnotherapie
Bijna iedereen maakt dagelijks trance-achtige toestanden mee. Men merkt opeens aan het dagdromen te zijn, iemand niet te hebben horen binnenkomen, en niet te hebben gemerkt hoeveel tijd er voorbij is gegaan. Een verschil tussen deze spontane trances en hypnose is de doelgerichtheid en motivatie van de persoon. Bij hypnose wordt de trance gebruikt voor een bepaald doel. De trance zelf wordt beschreven als een toestand van absorptie, van een verhoogd niveau van bewustzijn, van een naar binnen gerichte verhoogde concentratie, en een toegenomen openheid voor suggesties. In deze toestand kan men gebieden van zichzelf controleren die normaal buiten het bereik vallen van het rationele, logische, verbale bewustzijn, en veranderingen aanbrengen in chemische, lichamelijke, psychologische en emotionele toestanden. In een dergelijke toestand kunnen ook de rookgewoonten afgeleerd worden. De combinatie van hypnose met klassieke gedragstherapie + lasertherapie of medicamenteuze ondersteuning geven aan de rookstop de meeste kans.
Lasertherapie
Met de punten zoek je de punten op die verantwoordelijk zijn voor de endorfinehuishouding. Endorfine is de hormoon die uitgescheiden wordt door de hersenen. Als je rookt dan stijgt het endorfinegehalte in je lichaam en krijg je een voldaan gevoel. Als je niet rookt, dan daalt het endorfinegehalte en begint de roker ontwenningsverschijnselen te krijgen totdat de roker opnieuw een sigaret aansteekt. Lasertherapie is pijnloos, onschadelijk en minimaliseert de ontwenningsverschijnselen.
Medicamenteuze ondersteuning
Nicotinesubstitutiepreparaten
Het doel van deze preparaten is het toedienen van nicotine zodat bij het stoppen van roken de ontwenningsverschijnselen verminderen. Hierdoor kan de kandidaat-stopper zich meer concentreren op andere aspecten van het stoppen met roken. Nicotinesubstitutie treft men aan in verschillende vormen: nicotinepleisters, kauwgom, inhaler, sublinguale zuigtabletten en nicotine lozenge tabletten. De voorgeschreven nicotinedosis hangt af van het dagelijks tabaksgebruik en de graad van afhankelijkheid. Het toedienen van nicotinesubstitutie vervangt gedeeltelijk de nicotine die via het roken het lichaam binnenkomt. Nicotinesubstitutie voorkomt grotendeels de onthoudingsverschijnselen die gepaard gaan met rookstop. Zij zijn doeltreffend en worden over het algemeen goed verdragen.
Bupropion (Zyban)
Bupropion (Zyban) is een atypisch antidepressivum. Zyban is historisch gezien de eerste molecule, verschillend van nicotinesubstitutie, die zijn doeltreffendheid heeft aangetoond bij rookstop en in Belgiė geregistreerd is voor rookstop. Het is een heel doeltreffend rookstopmiddel dat wel met voorzorg moet worden gebruikt omwille van de ernst van bepaalde nevenwerkingen die eraan verbonden zijn.
Varenicline (Champix)
Sinds december 2006 is Varenicline (Champix) op de markt om rokers te helpen stoppen met roken. Dit hulpmiddel bevat geen nicotine, maar varenicline tartrate. Champix pakt de rookverslaving op twee manieren aan:
- Champix richt zich op de nicotinereceptoren in de hersenen, waar het zich aan bindt en voorkomt dat nicotine deze receptoren kan bereiken. Hierdoor ervaart men de positieve effecten van de nicotine niet langer wanneer men toch een sigaret opsteekt.
- Champix activeert de nicotinereceptoren, waardoor men het gelukzalige gevoel ervaart op momenten dat men niet rookt.
Net zoals Zyban is het een doeltreffend rookstopmiddel dat met grote voorzichtigheid moet worden ingenomen omwille van de ernst van bepaalde nevenwerkingen.